Programma
Gedrag, Cultuur en Communicatie
Donderdag 12 mei 2022
Vrijdag 13 mei 2022
09:15 – 09:45
Robert Pierik, chirurg, Isala kliniek, Zwolle
Robert Pierik is oncologisch chirurg in Zwolle en Apeldoorn. Hij was voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Heelkunde en werd in 2009 uitgeroepen tot beste opleider van medisch specialisten in Nederland.
Recent schreef hij de romans Snijgeil (2018) en Darrenslacht (2020), die zich deels afspelen op de operatiekamer.
09:15 – 09:25
Mimoen Ahmidi, Voorzitter NVLO en Manager Zorg Alrijne Zorggroep, Leiderdorp
Mimoen Ahmidi is sinds februari 2011 werkzaam bij Alrijne Zorggroep als manager Zorg. Zijn zorggroep bestaat uit de afdelingen OK, CSA, pijnbehandelcentrum en de poli Anesthesie. Bij elkaar zo’n 145 fte. Daarvoor heeft Mimoen ruim twaalf jaar in het Slotervaart-ziekenhuis gewerkt. Daarnaast is hij mede-eigenaar en oprichter van Kliniek Amstelveen met twee OK’s die verhuurd worden aan zbc’s, privéklinieken, ziekenhuizen en zelfstandige artsen.
Sinds april 2010 is Mimoen bestuurslid binnen de NVLO, waar hij nu zo’n 8 jaar met veel enthousiasme de functie van voorzitter bekleedt.
09:45 – 10:45
Jos Burgers, spreker/auteur
Jos Burgers is veelgevraagd 
spreker en auteur van bestsellers als Klanten zijn eigenlijk nét mensen!, Hondenbrokken, No Budget Marketing, Geef nooit korting!, Gek op gaten, De Wet van Snuf, Eén fan per dag! en Wacht niet op de wind, ga roeien!
Iedereen kent de aloude natuurwet ´Wat je geeft, krijg je terug´. Wie betere relaties wil, bijvoorbeeld met klanten, collega´s, of gewoon thuis, of meer invloed wil op zijn omgeving, moet zich de kunst van het geven zien eigen te maken. Door te geven bouw je tegelijkertijd krediet op, waardoor anderen zich begripvoller gaan opstellen en jouw fouten accepteren. Jos Burgers legt op een humoristische en prikkelende manier uit, wat de kracht van geven is, en wat je zoal kunt geven. Hij presenteert verschillende manieren van geven, die hij op een inspirerende manier met herkenbare praktijkvoorbeelden illustreert. Geven kost je weinig, maar maakt wel dat anderen je veel gaan gunnen. Wie vaker iets gegund wil krijgen, begint dus met geven. Maar geven is niet zonder risico. Er is moed voor nodig om beter te worden in de kunst van het geven.
09:25 – 10:55
Willeke Kremer, Master trainer, VitalTalent
Willeke Kremer is internationaal master trainer in o.a. Crucial Conversations en Beïnvloeden van gedrag. Zij coacht en begeleidt organisaties bij culturele of strategische verandertrajecten. Met haar persoonlijke en indrukwekkende stijl weet zij kleine en grote groepen via interactie en met humor te bereiken. Willeke heeft al vele individuen, teams en organisaties geholpen om hun effectiviteit in communicatie en leiderschap te verhogen, om zo tot betere resultaten te komen en hun onderlinge relaties te versterken. Zij is mede-eigenaar van VitalTalent.
“Zwijgen is dodelijk”, verwijst naar het gegeven dat de gezondheid van de patiënt mede afhangt van de gemiddelde tijd tussen het waarnemen van een probleem en het bespreken ervan. Zaken bespreekbaar maken zou een tweede natuur moeten zijn voor een OK-team dat op hoog niveau ‘opereert’. Helaas blijkt dit niet de realiteit. Als er iets op het spel staat, trekken we ons vaak terug, we nemen niet het risico het gesprek te voeren. We zijn bang voor de reactie, of we willen de ander niet beledigen. We houden het voor ons. Ook speelt de cultuur een rol: “Het zit niet in onze cultuur elkaar aan te spreken”. Wat is hiervan de consequentie en hoe kun je als leidinggevende stimuleren dat men zich uitspreekt, vooral als de veiligheid van de patiënt op het spel staat? De presentatie is gebaseerd op de wetenschappelijk onderbouwde methodieken van ‘Crucial Conversations’ en ‘Beïnvloeden van gedrag’. Laat je inspireren hoe je een cruciaal gesprek herkent en hoe je als leidinggevende invloed kunt uitoefenen op het gedrag van het team, zodat men zich nog beter leert uitspreken als het er echt om gaat.
11:15 – 12:00
Khodeza Koppenol, senior inspecteur en Henriete van Breda-Voorneveld, inspecteur, Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd
In 1990 startte Henriete van Breda-Voorneveld met de opleiding tot operatieassistente. Na 17 jaar ‘aan tafel’, werd zij kwaliteits-functionaris OK. Zij hield zich bezig met het onderwerp patiëntveiligheid op de OK (SURPASS, TOP, VMS, audits etc). In 2010 werd Henriete unithoofd chirurgie. In 2013 begon zij op de afdeling kwaliteit en veiligheid als calamiteitenonderzoeker en secretaris van de Centrale VIM commissie. Inmiddels werkt ze nu ruim drie jaar bij de inspectie. Haar voornaamste taak is het beoordelen van calamiteitenrapportages van de ziekenhuizen.
Als verpleegkundige koos Khodeza Koppenol voor het ziekenhuis, de chirurgische kant. Daarna volgde de Intensive Care. De opleiding was leuk, het team helaas niet. Even was ze klaar met de zorg. Bij een arbodienst zag ze een ander soort ‘care’, indirect en op grotere schaal: binnen organisaties. Een studie sociale wetenschappen later ging Khodeza als kwaliteitsfunctionaris aan de slag op een operatiekamercomplex. Haar focus lag op patiëntveiligheid, waaronder het invoeren van de Time out. Inmiddels werkt zij bij de inspectie en bestaat haar werk voor een groot deel uit het toetsen van ziekenhuizen en particuliere klinieken aan wet- en regelgeving.
‘Gedrag, cultuur en communicatie’, hoe kunnen leidinggevenden van operatiekamers daar op sturen om de patiëntveiligheid te vergroten? Bij de inspectie is bekend wat er zoal mis gaat op operatiekamers. Dit komt onder andere door de Wkkgz, de wet waarin is vastgelegd dat ziekenhuizen en particuliere klinieken hun calamiteiten onverwijld bij de inspectie moeten melden. In haar presentatie zal de inspectie een beeld schetsen van calamiteitmeldingen die terug te voeren zijn op gedrag, cultuur en communicatie op de Nederlandse operatiekamers. Mogelijk herkent u situaties die ook op uw operatiekamercomplex spelen maar (nog) niet hebben geleid tot grote incidenten. Een concrete handreiking is de richtlijn ‘Perioperatief traject’ (2020), in de vorige versie bekend als de ‘TOP richtlijn’ en bekend van stopmomenten als de Time out. Deze richtlijn heeft de afgelopen tien jaar veel opgeleverd en met deze revisie kan weer een volgende stap worden gemaakt, op het gebied van patiëntveiligheid.
De inspectie bedankt de organisatie van dit congres voor de uitnodiging om te komen spreken. Het is belangrijk om met leiders van operatiekamers van gedachten te kunnen wisselen. Leiders zijn tenslotte cultuurdragers (Edgar Schein: 2004) en we dienen hetzelfde doel: zorg die je je eigen familie en naasten gunt.
11:25 – 13:25
Remco Claassen, spreker, trainer, schrijver
De loopbaan van Remco is hét voorbeeld voor wat persoonlijk leiderschap en hard werken te weeg kan brengen. Na een oorspronkelijke start als ingenieur in de informaticabranche kwam Remco ‘bij toeval’ terecht in trainersland. Het duurde niet lang voordat zijn loopbaan een flinke vlucht nam. Remco zette zichzelf écht op de kaart toen hij mocht spreken in voorprogramma’s van grote internationale topsprekers als Stephen Covey, Tom Peters, Marshall Goldsmith en Robert Cialdini. Inmiddels is Remco uitgegroeid tot één van de meest gevraagde sprekers op het gebied van persoonlijke ontwikkeling, leiderschap en communicatie. De auteur van de bestsellers ‘IK’, ‘WIJ’ en ‘Verbaal Meesterschap’ weet als geen ander hoe hij op een bijzonder toegankelijk en humorvolle manier complexe materie op een zeer praktische wijze toepasbaar moet maken.
In de afsluiting van het NVLO Jaarcongres focust Remco op jouw rol als OK manager. Hoe blijf je plezier in je werk houden in je complexe werkomgeving? Hoe blijf je in je kracht terwijl je vele ballen tegelijk in de lucht moet houden? Op nuchtere, energieke en humoristische wijze reikt Remco je nieuwe inzichten aan en inspireert hij je op het gebied van leiderschap en persoonlijke effectiviteit. Zorg dat je de afsluiting niet mist; je zal er veel profijt van hebben.
13:00 – 14:00
Patrick van Veen, gedragsbioloog, Apemanagement
Fotografie: Jelmer de Haas
Gedragsbioloog Patrick van Veen (1970) is schrijver, trainer, keynote-spreker en onderzoeker. Vanuit zijn veelzijdige achtergrond adviseert hij ondernemingen en probeert hij mensen iets te leren over ons oergedrag. In de media is hij te zien als Expert Matchmaker bij het RTL4 programma Married at First Sight en is hij regelmatig te zien en te horen als gedrags-deskundige op de radio en TV. Van 2013 tot 2021 was hij bestuurslid en voorzitter van het Jane Goodall Institute Global en hij is nog steeds als chimpansee- en gedragsexpert verbonden aan het instituut.
Patrick is schrijver van bestsellers als Help! Mijn baas is een aap | Dierbare collega’s | Kuddegedrag in crisistijd | Oerinstincten van de liefde | Verliefd op je klant
Wie de OK als een apenrots bestudeert komt mogelijk tot de conclusie dat het de meeste overeenkomsten heeft met de fission-fusion structuur van de bonobo’s, overigens een apensoort waar weinig plek is voor dominante alfamannetjes.
Wat dit betekent en wat de kenmerken en uitdagingen zijn van deze structuur gaat gedragsbioloog Patrick van Veen in zijn lezing toelichten. Maar de kern is de flexibele samenstelling van teams die niet vanuit één hiërarchisch model worden aangestuurd.
Het belang van rituelen om vertrouwen en veiligheid te creëren en heldere gedragsregels om misverstanden en irritaties te voorkomen is daarbij een belangrijke voorwaarde. Bonobo’s en andere apensoorten laten zien hoe zij met de flexibiliteit van structuren omgaan en dat gedrag de kern is. Maar er zijn ook verschillen te ontdekken tussen de OK en de bonoborots, zoals gehinderde non-verbale communicatie en die alfamannetjes die toch regelmatig opduiken.
14:00 – 15:00
Marjoleine Jansen, Organisatie BIO_loog
Marjoleine Jansen is onder haar eigen naam werkzaam als Organisatie BIO_loog.
Als veranderkundige werkt zij aan organisatievraagstukken rondom gedrag, communicatie en daarmee ‘de cultuur’. Dit doet zij vanuit het learning & development perspectief. Door aandacht te geven aan de mens IN de organisatie draagt zij bij aan organisatieontwikkeling. Marjoleine ziet organisaties als een levend systeem met een eigen BIO_grafie. Samen met de mensen uit de organisatie geeft zij stem aan de gedragspatronen in de organisatie welke beschreven worden in een BIO_grafie. Door betekenis te geven aan de aanwezige gedragspatronen kunnen er interventies ontworpen worden die bijdragen aan organisatieontwikkeling.
De Organisatie BIO_loog staat dus voor Betekenisgever – Interventionist – Organisatieontwikkeling.
Een bekende psycholoog stelt dat “je NIET NIET kunt communiceren”. Je communiceert altijd, want zegt hij: “al ons gedrag IS communicatie”. Een professor die veel onderzoek heeft gedaan naar organisatieontwikkeling, groepsprocessen en organisatiecultuur schrijft dat cultuur veel meer is dan een visie, missie en strategie op papier zetten. Hij stelt dat cultuur de zichtbare en waarneembare patronen zijn in een organisatie, te herkennen aan het bijbehorende gedrag. Dit gedrag komt ‘vanzelfzwijgend’ voort uit de basisveronderstellingen die daaraan ten grondslag liggen. “Omdat ik dacht dat jij / Omdat ik vind dat …. ging ik er vanuit dat …. en daarom deed ik ….”.
Samenwerken op de OK waar jij als leidinggevende een centrale plek toegewezen hebt gekregen, betekent dat je meer te doen hebt dan alleen maar informatie te delen. Dit doe je door ook daadwerkelijk je plek in te nemen. Durf je jezelf te laten zien? Durf je te onthullen waar jouw niet-weten zit? Het is voor niemand fijn om met iemand te moeten samenwerken die het allemaal wel weet en kan. Tenslotte ben je nooit af, toch? Dus samenwerken ontstaat op de plek waar we elkaars onaf zijn.
Het gesprek zal gaan over hoe je vanuit een socratische houding door middel van het stellen van bescheiden vragen het ‘vanzelfsprekende’ gedrag bespreekbaar durft te maken. Ik reik je daarvoor een recept aan, en nodig je uit om je sneakers aan te doen en meters te gaan maken!
15:30 – 16:30
Patricia Engelaar, directeur, RealDrives Care&Cure
Na haar studie Bestuurskunde (crisismanagement aan RUL en EUR) heeft Patricia Engelaar jarenlang verschillende managementfuncties in het bedrijfsleven bekleed. Zij stond aan de wieg van het eerste bedrijf in Nederland dat zich grootschalig bezighoudt met het inzichtelijk maken van drijfveren in werksituaties in hoofdzakelijk het bedrijfsleven en de overheid. Maar haar hart ligt bij de zorg. De zorg een beetje beter maken door de positieve energie van mensen die in de zorg werken aan te spreken, is wat Patricia drijft. Met een speciaal voor de zorg toegesneden drijfverenanalyse brengt zij de persoonlijke drijfveren en de cultuur van het team in kaart. Met deze inzichten helpt Patricia (zorg)teams, maatschappen/vakgroepen en Raden van Bestuur met diverse vraagstukken, begeleidt ze fusies en draagt zij bij aan leiderschapsontwikkeling in de zorg.
Cultuur, gedrag en communicatie heeft eigenlijk alles te maken met drijfveren. Tien jaar lang heb ik de drijfveren van medewerkers in de zorg gemeten, inclusief vakgroepen Heelkunde, Anesthesie, Orthopedie, OK-verpleegkundigen en leidinggevenden. Ons digitale platform heeft inmiddels duizenden profielen van individuen en teams in de zorgsector gegenereerd, en daarmee is veel empirische kennis opgebouwd over de manier waarop mensen in de zorg functioneren. Uit de analyse van de data en uit de ervaringen die ik heb opgedaan in talloze workshops komen duidelijke patronen naar voren die ik graag met jullie deel.
De zorgsector staat voor grote uitdagingen: men dient met steeds beperktere middelen steeds grotere prestaties te leveren. Mensen in de zorg kunnen maar zelden precies doen waartoe zij uit zichzelf gedreven zijn. Ze moeten zich voortdurend aanpassen. Hoe werkt dat, hoe ziet die druk eruit en hoe kunnen mensen met positieve energie hun werk doen?
Hiermee is duidelijk geworden dat de zorg op een aantal wezenlijke aspecten afwijkt van andere delen van onze economie, maar ook dat de sturing in de zorg rekening moet houden met een aantal voor de zorg specifieke kenmerken.
